نامگذاری معابر شهری

نام گذاری خیابان ها در مدیریت شهری اهمیت بسیار زیادی دارد. نام خیابان ها و معابر مهم شهر، در واقع شناسنامه یک شهر محسوب شده و در تمام دنیا از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.مبلمان شهری، فضاهای سبز تعریف شده، میدان ها، خیابان ها، حمل ونقل، گرافیک و نمایه هایی که در شهر استفاده می شوند از مهم ترین نمادهای شهری هستند که معرف فرهنگ، میزان پیشرفت و البته شناسه شهرها هستند و نامگذاری خیابان ها در کنار همه این عوامل عنصری مهم و انکار نشدنی در مدیریت شهری محسوب می شود که نیازمند دقت، توجه و رسیدگی مسوولان شهری است.از طرفي نام گذاري معابر بايد بر اساس فرهنگ،پيشينه و مرتبط با نام مفاخر ديني،فرهنگي و سياسي باشند.در كنار همه اين عوامل لزوم توجه به خواست هاي مردم نكته اي است كه نبايد فراموش شود زيرا در نهايت تمامي خدمات صورت گرفته در شهر مستقيم و يا غير مستقيم با زندگي مردم شهر در ارتباط است.
روند نام گذاري در شهر مسير طولاني را طي مي كند تا در نهايت به اجرا درآيد و در اين راه سازمان ها،ارگان ها و افرادي هستند كه بي شائبه در جهت عملي شدن آن مي كوشند.در بيشتر شهرهاي كشور روند نام گذاري بدين طريق صورت مي پذيرد كه انتخاب نام ها در ابتدا توسط گروهي كه داراي صلاحيت لازم در اين زمينه هستند،انجام و پس از تصويب،توسط نهاد مربوطه كه شهرداري هر شهر مي باشد اجرايي مي گردد.
در کشور ما مقررات و شيوه نامه هاي مفصلي در مورد نحوه نامگذاري معابر شهري وجود دارد. براساس مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تاريخ 14/1/67، نامگذاري در حد امکان بايد از نام شخصيت هاي بزرگ فرهنگي، ادبي و علمي در تاريخ تمدن اسلامي انجام شود و اين شخصيت ها بايد در درجه اول به تاريخ و جغرافياي ايران و در درجه دوم به تاريخ و جغرافياي ديگر کشورهاي اسلامي مربوط باشند.

نام چهره هاي برجسته در شهر کمتر به چشم مي خورد
«با توجه به ادعاي فرهنگي بودن شهر و وجود مفاخر و بزرگان بي شمار، از اين نام ها براي درصد کمي از معابر شهري استفاده شده است.» آيا بايد اين چهره ها از ميان ما بروند و آن وقت به عنوان يادبود نامشان را در شهر ببينيم؟

جهت نامگذاري معابر و ميادين ، باید از افراد و چهره هاي سرشناس علمي و ديني بومی شهرستان استفاده کرد

ماده 1 ـ تعاریف

الف ـ آیین‌نامه نامگذاری : منظور از «آیین‌نامه نامگذاری» در این دستورالعمل، «آیین‌نامه نامگذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و مؤسسات عمومی (مصوب سیصدوهشتادوهفتمین جلسه مورخ 6/9/75 شورای عالی انقلاب فرهنگی)» می‌باشد.

ب ـ دستورالعمل نامگذاری : منظور از «دستورالعمل نامگذاری»، «دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه نامگذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و مؤسسات عمومی (مصوب شورای فرهنگ عمومی)» می‌باشد.

ج ـ شورای مرکزی نظارت : منظور از «شورای مرکزی نظارت»، «شورای مرکزی نظارت بر نامگذاری اماکن کشور» می‌باشد.

د ـ شورای نظارت استان: منظور از «شورای نظارت استان»، «شورای نظارت بر نامگذاری اماکن استان» می‌باشد.

هـ ـ شورای نظارت شهرستان: منظور از شورای نظارت شهرستان «شورای نظارت بر نامگذاری اماکن شهرستان» می باشد

ماده 2 ـ از تاریخ تصویب این دستورالعمل، «شورای مرکزی نظارت» در وزارت کشور،«شورای نظارت استان» در استانداری‌ها و «شورای نظارت شهرستان» در فرمانداری‌های شهرستان‌های کشور تشکیل می‌گردد:

1/2 ـ اعضای شورای مرکزی نظارت عبارتند از:

الف ـ معاون هماهنگی امور عمرانی وزیر کشور به عنوان رییس شورای مرکزی نظارت
ب ـ مدیرکل امور شهرداری‌های وزارت کشور به عنوان دبیر شورا
ج-  رییس شورای عالی استان‌ها
د ـ یک نفر از صاحب نظران امور دینی به پیشنهاد شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و تصویب شورای فرهنگ عمومی
هـ ـ یک نفر از صاحبنظران فرهنگی عضو شورای فرهنگ عمومی به انتخاب آن شورا و حکم رییس شورای مذکور
و ـ یک نفر از اساتید برجسته تاریخ و تمدن و فرهنگ اسلامی و ایرانی به پیشنهاد انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و تصویب شورای فرهنگ عمومی
ز ـ یک نفر از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی جمهوری اسلامی ایران به انتخاب فرهنگستان
ح ـ نماینده شهرداری تهران

ط ـ نماینده بنیاد شهید و امور ایثارگران
تبصره 1 ـ نمایندگان سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی حسب مورد به دعوت رییس شورای مرکزی نظارت در جلسات مربوطه بدون حق رأی شرکت خواهند کرد.
تبصره 2 ـ نماینده وزارت امور خارجه، در جلساتی که مربوط به اجرای بند 7 ماده اول آیین‌نامه نامگذاری تشکیل می‌شود، به عنوان عضو اصلی شرکت خواهد کرد.
2/3ـ اعضای شورای نظارت استان عبارتند از :

الف ـ معاون امور عمرانی استاندار به عنوان رییس شورای نظارت

ب ـ مدیرکل دفتر امور شهری و روستایی استانداری به عنوان دبیر شورا
ج ـ رییس شورای اسلامی استان
د ـ شهردار مرکز استان
هـ ـ مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان
وـ یک نفر از فرهیختگان در زمینه فرهنگ و ادب فارسی استان، به انتخاب شورای فرهنگ عمومی استان
ز ـ یک نفر از صاحب‌نظران امور دینی به پیشنهاد سازمان تبلیغات اسلامی استان و تصویب شورای فرهنگ عمومی
ح ـ مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان

2/2- اعضای شورای نظارت شهرستان عبارتند از :

الف ـ فرماندار به عنوان رئیس شورا

ب ـ مدیر امور شهری و روستایی فرمانداری به عنوان دبیر شورا

ج ـ رئیس شورای اسلامی شهرستان

د ـ شهردار مرکز شهرستان

هـ ـ رئیس فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان

وـ یک نفر از فرهیختگان در زمینه فرهنگ و ادب فارسی به انتخاب شورای فرهنگ عمومی شهرستان

ز ـ یک نفر از صاحب‌نظران امور دینی به پیشنهاد سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان و تصویب شورای فرهنگ عمومی شهرستان

ح ـ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان

تبصره- در شهرستان‌های فاقد شورای فرهنگ عمومی،معرفی اعضای بندهای(و)-(ز) به انتخاب امام جمعه شهرستان خواهد بود.

ماده3- مدت عضویت اعضای شوراهای نظارت 3 سال خواهد بود.

ماده 4 ـ وظایف «شورای مرکزی نظارت»

الف ـ نظارت بر اجرایی شدن ضوابط و معیارهای آئین‌نامه نامگذاری

ب- ارائه گزارش خبری،آماری و تحلیلی به شورای فرهنگ عمومی در خصوص اجرایی شدن آئین نامه نامگذاری

ج - مشاوره و رسیدگی به مشکلات و ابهامات «شورای نظارت» استان‌ها

د-  جمع‌بندی و تدوین گزارش عملکرد شورای نظارت استان‌ها

هـ - راه اندازی و به‌روز رسانی بانک اطلاعات اسامی شهرها، خیابان‌ها،اماکن و موسسات عمومی و تحلیل و ارزیابی آنها

ماده 5 ـ وظایف «شورای نظارت استان»

الف ـ نظارت بر اجرایی شدن ضوابط و معیارهای آئین‌نامه نامگذاری

ب- ارائه گزارش خبری،آماری و تحلیلی به شورای فرهنگ عمومی استان و شورای مرکزی نظارت در خصوص اجرایی شدن آئین نامه نامگذاری

ج - مشاوره و رسیدگی به مشکلات و ابهامات شورای نظارت شهرستان‌ها

د-  جمع‌بندی و تدوین گزارش عملکرد شورای نظارت شهرستان‌ها

هـ - جمع‌آوری اطلاعات اسامی شهرک‌ها، خیابان‌ها، اماکن و موسسات عمومی استان و تحلیل و ارزیابی آنها

تبصره- در مرکز استان‌ها شورای نظارت شهرستان مرکز استان، وظایف شورای شهرستان مرکز  استان را نیز بر عهده خواهد داشت.

ماده 6 ـ وظایف «شورای نظارت شهرستان»

الف ـ نظارت بر اجرایی شدن ضوابط و معیارهای آئین‌نامه نامگذاری

ب- ارائه گزارش خبری،آماری و تحلیلی به شورای فرهنگ عمومی شهرستان و شورای نظارت استان در خصوص اجرایی شدن آئین نامه نامگذاری

  ج- جمع‌آوری اطلاعات اسامی شهرک،خیابان‌ها،اماکن و موسسات عمومی شهرستان و تحلیل و ارزیابی آنها

ماده 7 ـ مراجع ، شیوه و مراحل اجرایی نامگذاری مطابق رویه و قوانین موجود که شامل موارد زیر هستند انجام خواهد گرفت.

الف- مطابق ‌ماده13 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 15/4/1362مجلس شورای اسلامی، نامگذاری و تغییر نام شهرها توسط هیئت دولت انجام خواهد گرفت.

ب- مطابق بند24ماده71 ‌قانون «تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران» مصوب1/3/1375 مجلس شورای اسلامی «نامگذاری معابر، میادین، خیابان‌ها، کوچه و کوی در حوزه شهری و همچنین تغییر نام آن‌ها» توسط شورای اسلامی شهر انجام خواهد گرفت.

ج- نامگذاری اماکن خصوصی توسط مالکان مربوطه انجام خواهد گرفت.

د- نامگذاری سایر موارد مطابق رویه موجود و توسط دستگاه‌های مربوطه انجام خواهد گرفت.

تبصره- دستگاه‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند نام‌ها و عناوین پیشنهادی خود را که با مواد اول و دوم آیین‌نامه نامگذاری، همگون و هم سو است به مراجع نامگذاری ارائه نمایند تا در نامگذاری‌ها مورد استفاده قرار گیرند.

ماده 8 ـ مراجع نامگذاری موظفند یک نسخه از کلیه مصوبات خود در زمینه نامگذاری و همچنین تغییر نام آنها را در هر سه ماه به منظور بررسی و تطبیق با اهداف آئین نامه نامگذاری به «شورای نظارت» محل مربوطه ارائه نمایند.

ماده9- مراجع صدور پروانه بهره‌برداری،ثبت شرکت و کلیه اتحادیه‌ها و اصناف کشور موظف به اجرای آئین‌نامه نامگذاری و این دستورالعمل بوده و موظفند هر سه ماه گزارش نامگذاری‌های انجام شده را به شوراهای نظارت ارائه نمایند.

ماده 10 ـ در صورتی که نامگذاری انجام شده و یا تغییر نامهای موجود با مفاد آیین‌نامه نامگذاری ودستورالعمل نامگذاری انطباق نداشته باشد، مصوبه شورای نظارت به مراجع و اشخاص ذیربط ابلاغ خواهد شد و مراجع یاد شده موظف به اجرای مصوبات این شورا خواهند بود.

تبصره- در صورت تصویب شوراهای فرهنگ عمومی مبنی بر ضرورت تغییر اسامی نامناسب موجود،شورای نظارت موظف به اجرای مصوبه شورای فرهنگ عمومی، ابلاغ و پیگیری اجرای آن خواهد بود.

ماده 11 ـ مفاد این دستورالعمل برای کلیه مراجع نامگذاری و دستگاه‌های اجرایی کشور لازم الاجرا خواهد بود و این مراجع و دستگاه‌ها موظفند گزارش عملکرد خود را به صورت مستمر در هر 3 ماه به شورای نظارت و شورای فرهنگ عمومی شهرستان ارائه نمایند.

ماده 12 ـ شوراهای نظارت شهرستان در هر شش ماه  به شورای نظارت استان و شورای فرهنگ عمومی شهرستان، و شورای نظارت استان نیز هر شش ماه به شورای مرکزی نظارت گزارش خواهد داد.

ماده 13 ـ شورای مرکزی نظارت پس از جمع بندی گزارش‌های استانی و تجزیه و تحلیل آنها،هر شش ماه گزارش جامعی از نحوه اجرایی شدن مفاد آئین‌نامه و دستورالعمل نامگذاری به شورای فرهنگ عمومی کشور ارائه خواهد داد.

ماده 14ـ این دستورالعمل در14 ماده و6 تبصره در چهارصدوشصت و ششمین جلسه مورخ20/6/1386 شورای فرهنگ عمومی تصویب و جایگزین آیین‌نامه اجرایی نظارت بر نام‌گذاری اماکن مورخ  15/10/1376 شورای مذکور گردید. پپپ  




    دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه نظارت بر نامگذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و مؤسسات عمومی

مصوب جلسه 466 مورخ 20/6/86 شورای فرهنگ عمومی



نامهای برگرفته از اعتقادات دینی و مذهبی اهل سنت :
مانند : میدان پیامبر اکرم ، خیابان امام محمد شافعی، خیابان امام مالک،
صحابه پیامبر اکرم،
پیامبران الوالعزم(عیسی،موسی، داود،ابراهیم، نوح و................
اسامی برگرفته ازتاریخ مردم کردستان
اسامی برگرفته از فرهنگ کردستان
مفاخر کردستان
مفاخر کردستان مفاخر ایرانی